Author: Charel Metz

No comments

Wat bedeiten d’Protester zu Hong Kong?

  By

E Gesetzesprojet huet d’lescht Woch all siwenten Awunner vun Hong Kong – schätzungsweis eng Millioun Leit –  op d’Strooss gedriwwen an zu deels gewalttätege Protester gefouert. Dat kléngt gelungen, gehéiert Hong Kong dach zu China, dat als autoritäre Staat net fir Masseprotester bekannt ass. De klengen Zipfel, net mol hallef sou grouss wéi Lëtzebuerg an awer mat 12 mol souvill Awunner wéi de Grand-Duché, ass allerdéngs en extrae Fall. Bis 1997 huet en zu Groussbritannie gehéiert, dat sech dat klengt Stéck Land am 19. Joerhonnert no engem Krich mat China gekroopt hat. D’Stad ass séier gewuess, sou dass d’Britte sech… Weiderliesen

No comments

Wéi ee Cannabis-Modell fir Lëtzebuerg?

  By ,

Säit kuerzem ass zu Lëtzebuerg medezinesche Cannabis erlaabt, Doktere kënnen en hire Patienten ënnert Oplage fir Behandlunge verschreiwen. Fir Fräizäitzwecker ass d’Planz awer säit laangem verbueden, an dat wëll d’Regierung bis 2023 änneren. Wéi wäert de “lëtzebuergesche Modell” ausgesinn? Um Ufank vum leschte Joerhonnert goufen Droge no a no verbueden. Bis dohin hat een e relativ lockeren Ëmgang dermat, de Poopst huet z.B. mat engem Kokain-Wäin Reklamm gemaach an d’Pharma-Firma Bayer (haut nach eng vun deene ganz groussen) huet Heroin als Houscht-Mëttel verkaf. Wéi ee gemierkt huet, dass Droge seriö Problemer kënne mat sech bréngen, wéi z.B. Sucht an extrem… Weiderliesen

No comments

Wéieng EU fir Europa?

  By ,

Ween dat heite liest, un dee gouf de 4. Mäerz e Bréif vum franséische President Emmanuel Macron geriicht: an 28 Zeitungen an 22 huet hien e Bréif un all d’europäesch Bierger adresséiert, an deem en am Virfeld vun den Europa-Wahle fir grouss Reformen an Europa oprifft. Kuerz drop huet d’Annegret Kramp-Karrenbauer, genannt “AKK”, Parteicheffin vun der stäerkster däitscher Partei CDU a mat gudde Chancen déi aktuell Kanzlerin Merkel ze beierwen, mat engem Bréif a sechs Sprooche geäntwert. Och eng ganz Rëtsch aner däitsch Politiker hunn hir Meenung an Zeitunge verëffentlecht. Wisou ass déi Ausernanersetzung sou wichteg? A Frankräich an Däitschland… Weiderliesen

No comments

Déi nei Seidestrooss

  By ,

Queesch duerch d’Welt investéiert China a nei Transportweeër an a Firmen, och an Europa. Wisou stoussen dës Investitiounen op Kritik? Viru manner wéi 40 Joer war China eent vun den äermste Länner op der Welt, nach 1981 hunn hei 88 vun 100 Leit mat manner wéi 1,90 Dollar den Dag gelieft. Reformen hunn d’Land dunn zur zweetgréisster Wirtschaft op der Welt gemaach, kee Land exportéiert haut souvill wéi China. Gläichzäiteg ass d’Land ëmmer manner zréckhalend, wann et drëm geet Afloss an anere Länner auszeüben, virun allem säit de Xi Jinping 2012 d’Leedung vum Land iwwerholl huet. Kuerz no sengem Untrëtt… Weiderliesen

No comments

Gëtt Geoblocking wierklech ofgeschaf?

  By ,

Den 3. Dezember trëtt an der ganzer EU eng Veruerdnung a Kraaft, déi de sougenannte “Geoblocking” reegelt. Kann een also elo alles vun iwwerall bei sech heem liwwere loossen, z.B. Schong aus Däitschland op Lëtzebuerg? U sech si mer an der EU an engem eenzege Bannemaart, an deem also Wueren a Servicer sech ouni Grenze beweegen dierfen, a jiddereen onofhängeg vu senger Nationalitéit a sengem Wunnsëtz muss behandelt ginn. Dat ass net selbstverständlech, wien ausserhalb vun der EU reest muss z.B. dacks fir Entréeën dropbezuelen, well an Auslänner ass. Internetsäiten erkennen awer automatesch vu wéi engem Land aus een op… Weiderliesen

No comments

Een néit Wahlsystem fir Lëtzebuerg?

  By ,

  Ëmmer nees gouf eise Wahlsystem geännert, an och elo gëtt et sëllech Virschléi fir Reformen. Ëm wat geet et? De Sonnde gouf eng nei Chamber gewielt, dofir konnten 256.698 Leit hir Stëmmen op Wahlziedelen androen. Déi gesi verschidden aus, jee nodeem wou ee wunnt: Am Bezierk Süden huet een 23 Stëmmen zegutt, am Zentrum 21, am Norden 9 an am Osten 7. Genee souvill Deputéierter komme no de Wahle pro Bezierk an d’Chamber. Dës Zuele gi sou gerechent, dass an all Bezierk d’Unzuel u Stëmmen pro Unzuel Awunner d’selwecht ass. Am Zentrum, wou vill Auslänner ouni Wahlrecht wunnen, ass… Weiderliesen

No comments

E neien tierkesche President mat neie Rechter

  By

De leschte Sonnden ass de Recep Tayyip Erdogan fir d’zweete Kéier zum tierkesche President gewielt ginn. Et war awer méi wéi eng normal Wahl, well de selwechte Moment eng nei Verfassung a Kraaft getrueden ass. Wou fréier virun allem eng vum Parlament kontrolléiert Regierung d’Soen hat, ass d’Muecht mat dëser Reform ganz staark am President – elo dem Erdogan – sengen Hänn konzentréiert ginn. Dat ass nei: säit an de 1920er dat uraalt osmanescht Räich duerch d’tierkesch Republik ersat gouf, gouf d’Verfassung zwar puer Mol geännert, mee am Prinzip huet d’Parlament all Kéier hir staark Kontroll iwwert d’Regierung bäibehalen. Dat… Weiderliesen

No comments

Wisou si grad Chemiewaffe verbueden – a ginn awer benotzt?

  By ,

Dem syresche Regimm gouf viru Kuerzem virgeworf, Attacke mat chemesche Waffe gefouert ze hunn. Dat ass international geächt, dowéinst hunn Amerika, Frankräich a Groussbritannien Rakéiten op syresch Ariichtunge geschoss,  an deenen dës Waffen hiergestallt oder stockéiert solle ginn. Mee wisou si grad chemesch Waffe verbueden, wärend sou vill anerer an all Krich benotzt ginn? E Bléck op den éischte groussen Asaz vu chemesche Waffen erkläert villes. Dat war 1915 zu Ypres an der Belsch, hei hunn am éischte Weltkrich däitsch Zaldote géint franséischer an algerescher gekämpft. Béid Säite wollten de Géigner mat Gas vergëften, ervirgestach ass dunn awer notamment den däitsche Chemiker… Weiderliesen

No comments

Wéi geet et weider an Italien?

  By , ,

De 4. Mäerz huet Italien e neit Parlament gewielt, zënterhier gëtt gerätselt ob dat drëttgréissten Euro-Land soubal eng stabil Regierung kritt. Déi meeschtgewielte Partei, de Movimento 5 Stelle (M5S), huet schonn no bësse méi wéi enger Woch verkënnegt keng Angscht virun Neiwahlen ze hunn. Wat mécht d’Saach sou komplizéiert? Keng Partei krut genuch Stëmme fir eleng ze regéieren, wéie regéiere wëll muss sech also eens ginn. Dobäi vertrieden d’Parteie ganz verschidde Fuerderungen, an etabléiert Parteien déi soss wuel op e gemeinsamen Nenner komm wieren hu massiv Stëmme verluer. Sou déi aktuell Regierungspartei “Partito Democratico” (PD), déi knapps e Fënneftel vun… Weiderliesen

No comments

Wisou wëll den Donald Trump Jerusalem als israelesch Haaptstad unerkennen?

  By ,

Fir den Donald Trump war et virun allem d’Ëmsetzung vun engem Wahlverspriechen, dat bei verschiddenen amerikanesche Wieler scho méi laang populär ass. Weltwäite Protest war awer d’Äntwert op seng Ukënnegung, Jerusalem offiziell als israelesch Haaptstad unzëerkennen. Fir déi meescht Staaten heescht déi nach ëmmer Tel Aviv – sou och fir Lëtzebuerg –  a besonnesch an der islamescher Welt ass dës Decisioun op méi wéi Kapprësele gestouss. Wisou féiert dës Stad säit Joerdausenden zu Doudegen? Hannert de politesche Grënn verstoppe sech Dausende Jore Geschicht: laut der  helleger jiddescher Schrëft, der Tora, wier d’Stad virun 3000 Joer Haaptstad vum israelesche Kinnekräich ginn.… Weiderliesen

No comments

Wat ass Glyphosat?

  By ,

Kee Mëttel gëtt méi benotzt fir Onkraut vun de Felder z’eliminéieren, all Joer gëtt et weltwäit op eng Fläch sechs Mol sou grouss wéi Frankräich gesprëtzt, mee géint kaum ee Mëttel sinn Ëmweltorganisatiounen a sëllech Politiker sou Stuerm gelaf. No laangem Gestreits gouf dëse Méindeg decidéiert, dass d’Substanz an der EU em weider 5 Joer benotzt dierf ginn. Wat huet et mam Glyphosat op sech? Keen huet der Mollekül hiert Potenzial erkannt, wéi e Schwäizer Chemiker se 1950 fir d’éischt kënschtlech hiergestallt huet. Dat selwecht huet 20 Joer duerno déi amerikanesch Firma Monsanto gemaach, déi se awer als Onkrautmëttel patentéiert… Weiderliesen

No comments

Wisou gëtt Cattenom net zougemaach?

  By ,

Feier, Accidenter, Sécherheetslücken… ëmmer nees beonrouegt dat franséischt Atomkraaftwierk zu Cattenom, just puer Kilometer fort vun Däitschland a Lëtzebuerg. Mee wisou gëtt d’Atomkraaftwierk eigentlech net ofgeschalt? Frankräich ass d’Atom-Land schlechthin: 2016 sinn iwwer 72% vum franséische Stroum aus Atomkraaftwierker komm. Een Undeel, un dee weltwäit keen anert grousst Land och nëmmen erukënnt. Däitschland huet z.B. dat selwecht Joer 13 % vum Stroum sou produzéiert, Groussbritannien 21%. Anescht wéi an dësen zwee Länner ass a Frankräich nämlech net vill Kuel oder Gas ze fannen. Energie war awer nom 2. Weltkrich néideg fir ëmmer méi Stroum ze produzéieren. Gläichzäiteg war d‘Faszinatioun fir Atomenergie… Weiderliesen